دسترسی ها

بحران گرد و خاک در استان‌های گرگان و مازندران در روز‌های اخیر که ناشی از گرد و خاک ترکمنستان می‌باشد، زنگ خطری جدی برای آخرین امید زندگی سبز در ایران است. استان‌های شمالی که در اثر خشکسالی مناطق مرکزی مورد توجه زیاد شهروندان اصفهان و یزد و مرکز کشور قرار گرفته‌اند، حالا با چالش‌هایی مواجه‌اند که زندگی سالم در آن مناطق را هدف قرار داده است.

محمد درویش، کارشناس محیط زیست، درباره بحران گرد و خاک در مازندران به «انتخاب» گفت: عامل بیرونی در ترکمنستان حدود ۱۵ درصد در تشدید خشکسالی‌ها، چشمه‌های تولید گرد و خاک، افزایش محسوس ریزگرد و پدیده‌های غبار نقش دارد. کل منطقه ما  تحت تاثیر جریانات تغییر اقلیم و جهان گرمایی قرار گرفته است. میانگین ریزش‌های آسمانی کم شده و بارندگی‌ها نیز از برف به باران تغییر ماهیت پیدا کرده است. این‌ها باعث می‌شود که میزان تبخیر افزایش پیدا کند و همه‌ی این‌ها سبب می‌شود که برهنگی سطح خاک افزایش پیدا کند. این پدیده در منطقه ما وجود دارد و چون عمده این منطقه نیز در مرز های ۴۰ درجه قرار گرفته و به کمربند خشک جهان معروف است، بیش از دیگر نقاط تحت تاثیر فرآیند‌های تغییر اقلیم قرار گرفته‌اند.

وی در ادامه درباره علت خشکسالی ترکمنستان و تاثیر آن بر ایران اشاره کرد: بخشی از ورود آب به ترکمنستان از سمت سد دوستی و افغانستان، به شدت کاهش پیدا کرده است. حق آبه سد دوستی که نیمی از آن در اختیار ایران و ترکمنستان بود کاهش پیدا کرده و به این وضعیت دامن زده است. همچنین آب‌های مرزی که در استان خراسان شمالی وجود دارد هم درگیر بارگذاری‌های بسیار است که باعث می‌شود ورودی آب به سمت ترکمنستان کاهش پیدا کند. مرز ترکمنستان با خزر خیلی کم آب شده است. مرز ایران هم در این ۲ سال نزدیک ۶۰ سانتی متر عقب نشینی داشته‌ است، آن طرف مرز نیز چند برابر بیشتر از ایران درگیر این موضوع شده است.

او افزود: در ترکمنستان نیز نمونه‌ای خشک شده مانند خلیج گرگان داریم. بدتر از آن قزاقستان است که بدترین وضعیت را به علت عقب نشینی خزر پیدا کرده است. تا الان باد غالب از غرب به شرق بود؛ یعنی هر اتفاقی که در ترکمنستان می‌افتاد کشور‌های شرقی آنجا آسیب می‌دیدند و معدود دفعاتی است که باد جهت برعکس داشته باشد. اتفاقی که در چند روز اخیر در مناطق شمالی ما رخ داده ناشی از تغییر وزش باید از ترکمنستان است. منتهی فقط عامل گرد و خاک در ترکمنستان نیست و آنجا فقط یکی از این کانون‌هاست.

درویش سپس در رابطه با خشک شدن برخی مناطق استان گلستان بیان کرد: امسال تمام دشت ترکمن صحرا خشک شده بود و هر کسی هم به آنجا می‌رفت از وسعت خشکی شگفت زده می‌شد. تمام تالاب‌های بین المللی آن منطقه خشک شده‌اند. این‌ها پایاب رودخانه اترک هستند که به علت ساختن ده‌ها سد، آب آن‌ها به تالاب‌ها نمی‌نرسد و آنها تبدیل به چشمه گرد و خاک شده‌اند. الان می‌بینید که بحران حتی به آزادشهر هم رسیده است و درگیری جدی بین مردم به وجود آمده که قصد انتقال آب دارند.

درویش گفت: آینده اینگونه است که باید سبک زندگی را تغییر دهیم وگرنه باید برای شرایط وخیم تر مانند اصفهان و سمنان و یزد آماده شویم. زیرا سبک زندگی که مردم آن مناطق داشته اند باید به مرور کنار گذاشته شود.