در مسیر تلاش برای تحقق دموکراسی، شوراها را می توان در واقع پارلمان های محلی محسوب نمود که نزدیک ترین ارتباطات را با مردم در جامعه دارا می باشند. به مناسبت نهم اردیبهشت ماه روز ملی شوراها سوالاتی را با برخی از فعالان سیاسی و اجتماعی مطرح کرده ایم تا عملکرد شوراها را نگاه آنان در بوته نقد و بررسی قرار دهیم.

ضمن عرض سلام و خداقوت خدمت شما، با تشکر از دغدغه مندی شما پیشاپیش باید عرض کنم پاسخ‌های بنده به سوالات مطرح شده نسبت به شورای یک روستا یا شهر خاص نیست و بصورت کلی بر اساس مشاهدات از سطح شهرستان و برخی از دیگر شهرستان‌های استان است.

۱- من شورای اسلامی را در واقع یک نهاد مردمی شامل نمایندگان خود مردم جهت خدمت رسانی عمومی در محیط زندگی می‌بینم، در واقع شورای اسلامی و شهرداری یا دهیاری زیرمجموعه آن می‌بایست نقش خدمات عمومی را داشته باشند، توقع من از شورا ایجاد اشتغال کلان نیست، بلکه ایجاد محیط مناسب زندگی از جنبه‌هایی نظیر مبلمان شهری، کاهش ترافیک، حمل و نقل عمومی، خدمات حوزه ساخت و ساز، جانمایی مناسب فضاهای آموزشی ، بهداشتی درمانی، فرهنگی، فضای سبز، بازارچه ها، دفع زباله و … به صورت مناسب و متناسب همراه با رعایت روش‌ها و استاندارهای روز دنیا می‌باشد، بدیهی است شهرداری و دهیاری زیرمجموعه شورا به منظور انجام این فعالیت‌ها به کارمند و نیروی کار هم نیاز دارند ولی این به معنای موظف بودن شوراها به اشتغال‌‌زایی نیست.

۲- پیشنهاد بنده قبل از این‌که متوجه شورا باشد، متوجه مردم است، اگر ما بتوانیم از معیارهای شخصی ، گروهی ، محله‌ای و طایفه‌ای در انتخاب‌های خود عبور کنیم و به معنای واقعی پاکدستی، تخصص و توانمندی را اولویت انتخاب‌ها قرار دهیم قطعا شوراهای انتخاب شده در پایان دوره کاری کارنامه‌‌‌هایی به مراتب بهتر از گذشته خواهند داشت. تا زمانی که نوع انتخاب‌های ما تغییر نکند پیشنهادی هم به منتخبین نمی‌توان ارائه داد، نمی توان یک خودرو را به فردی که فاقد توانایی کافی برای رانندگی است، تحویل دهیم و توقع داشته باشیم صرفا با توجه کردن به توصیه دیگران بتواند خودرو را به مقصد برساند.

۳- پاسخگویی را باید معنی کنیم، من پاسخگویی را به حضور در دفتر و پاسخ دادن به سوال، پیام یا تماس یک نفر و چند نفر معنی نمی‌کنم، اولین‌ رکن پاسخگویی شفافیت است که اتفاقا بعنوان یک الزام قانونی تعریف شده است، بعد از شفافیت و قبل از تقاضای عمومی باید گزارشات فنی و توجیهی کارهای انجام شده، تهیه و منتشر گردد، بعد از آن است که باید بعنوان مدافع کارهای انجام شده، پاسخگوی سوالات و ابهامات مطرح شده باشیم. در این خصوص ما هنوز در پله اول ایستاده‌ایم و ظاهرا قصدی هم برای عبور از این پله (شفافیت) نداریم، نه فقط منتخبین که تقریبا همه کاندیداهای محترم شوراها در این دوره با شعار شفافیت و پا‌سخگویی نام‌نویسی نمودند، ولی بعد از انتخابات خبری از این شفافیت نشده، که به نظر بنده طبیعی هم هست، چرا که پشتوانه رای اکثر منتخبین دیدگاه‌های مطالبه‌گر نبوده است و معیارهای ما همچنان همان تعصبات قومی ، طایفه‌ای و محله‌ای است.

در بُعد مشورت پذیری هم آنچه به چشم می‌خورد تشکیل جلسات محدودی است ولی نظرات حاضرین در همین جلسات محدود هم در نحوه انجام امور تاثیری ندارد، بعبارتی مسیر همان است.

۴- با توجه به مواردی که در پاسخ سوالات قبل عرض کردم، به صورت خلاصه می‌توانم بگویم : خیر ، ابتکار یا دستاورد خاصی از شوراهای جدید ندیده‌ایم (بجز یک مورد تقاضای شفاف سازی عملکرد که رییس محترم شورای شهرستان داشته و منتظر نتیجه آن هستیم).

۵- متاسفانه اطلاع چندانی از فعالیت و وظایف شورای بخش و شهرستان ندارم، گمان هم نمی‌کنم قادر به انجام فعالیت موثر چندانی باشند چرا که در این صورت بعنوان نهاد موازی بخشداری‌ها و فرمانداری‌ها مطرح خواهند شد و اختلاف دیدگاه و سلایق قفلی بر سایر قفل‌ها خواهد بود.

در نهایت باید عرض کنم در دوره‌های اخیرِ شوراها با توجه به نظام‌مند شدن تخصیص و واریز اعتبارات به حساب شهرداری‌ها و دهیاری‌ها دست شوراها در تعریف طرح‌ها و پروژه‌ها انقدر باز بوده که به راحتی بتوانند با وجود ضعف عملکردی ، عدم انجام کارهای زیرساختی، تصمیم‌گیری‌های غیر کارشناسی ، دوباره کاری‌ها و عدم شفافیت بازهم به واسطه تعریف برخی پروژه های سطحی رضایتِ بخشی از جامعه را همراه خود داشته باشند و همین باعث ایجاد رقابت جهت دستیابی به کرسی شورا شده است که در روز اول قرار بود یک نهاد خدمت رسان باشد نه جایگاه ریاستی و مدیریتی.

متاسفانه برایمان عادی شده ببینیم پروژه‌ای با یک بودجه تعریف شود ولی در پایان کار چندین برابر هزینه شده باشد، پروژه‌ای اجرا شود و بعد از آن دوباره جهت اصلاح اجرای قبلی بودجه تخصیص یابد، طراحی انجام گیرد و هزینه پرداخت شود ولی در مرحله اجرا اعلام کنیم بودجه نداریم، امروز بسازیم و فردا تخریب کنیم، امروز بسازیم و فردا تغییر دهیم، بودجه ها انقدر زیاد بوده که این حیف و میل‌ها به چشم نمی‌آید.