دسترسی ها

متوسط بارش سالانه استان بوشهر ۲۱۷ میلی‌متر و از نوع باران با دوره‌های ریزش بسیار محدود است، بطوریکه بارندگی در پاییز و بهار به صورت رگبارهای شدید، کوتاه ‌مدت و همراه با رعد و برق و توفان و خسارت‌های زیاد و برخی تلفات جانی است و باعث بسته شدن جاده‌ها و قطعی جریان برق و آب و غیره می‌شود.

امسال اما استان بوشهر در فصل پاییز بجز یک مورد بارندگی کم اثر در شهرستان‌های گناوه و دشتستان و ۲ مورد در دیلم به صورت محدود و پراکنده  به تعبیری پائیزی خشک را پشت سر گذاشت و براساس گزارش اداره کل هواشناسی این   سطح بارش‌ها در پاییز امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۸۸ درصد و نسبت به بلند مدت ۷۸ درصد کاهش نشان می دهد.

براساس همین گزارش میانگین بارندگی در استان بوشهر در سال زراعی جاری تاکنون ۱۱۰ میلی متر است و نسبت به بلند مدت که ۱۱۳.۳ میلی متر بوده و منفی ۳.۴ میلی‌متر تفاوت دارد و نسبت به  بارندگی ۱۲۹.۳ میلی متر سال گذشته نیز منفی ۱۹.۳ میلی‌متر کاهش دارد.

هر چند امسال انتظار بوشهر برای ورود یک سامانه بارشی فراگیر طولانی شد اما این استان در روزهای ۹تا ۱۲ دی‌ماه تحت تاثیر ۲ سامانه شدید قرار گرفت به نحوی که اداره کل هواشناسی وضعیت نارنجی برای سامانه نخست پیش‌بینی کرد و برای سامانه دوم هشدار وضعیت قرمز و احتمال آبگرفتگی، سیلاب و خسارت به تاسیسات زیربنایی داد؛ با این حال این بارش‌ها با کمترین خسارت ممکن باعث سیراب شدن کشتزارها، افزایش آورد رودها، تقویت منابع آبی و خوشحالی کشاورزان شد.

اگرچه بارش‌های اخیر در استان بوشهر آبگرفتگی معابر، خیابان‌ها و خانه‌های مسکونی و بسته شدن برخی محورهای اصلی روستایی در برخی شهرستان‌های جنوبی  را در پی داشت  اما این مشکلات و  خسارت‌ها در مقایسه با مزایای زیاد آن برای بخش کشاورزی و تقویت منابع آب این استان بسیار ناچیز بود.

ذخیره حدود ۳۰ میلیون مترمکعب آب در پشت سدهای رئیسعلی دلواری، باغان، خائیز، تنگ ارم، ارغون و ۱۶ سد تغذیه مصنوعی، ۳۳میلیون مترمکعب بندهای آبخیزداری و همچنین هدایت بارش‌ها از طریق شبکه آبیاری دالکی به سمت نخلستان‌ها از جمله مزایای بارش‌های اخیر در استان بوشهر است.

سامانه اخیر نخستین سامانه موثر بارشی بوشهر در سال آبی جاری بود و گزارش‌های اداره کل هواشناسی زمستان به نسبت پربارشی برای بوشهری‌ها نوید می‌دهد.

 تقویت منابع آبی؛ رهاورد بارش‌های اخیر

هر چند نخستین بارندگی موثر امسال در بوشهر تنها ۳۰میلیون مترمکعب آب ذخیره داشت و نسبت به آورد آب و ذخیره این استان در سال زراعی گذشته که ۲۳۰ میلیون مترمکعب بود، ناچیز است اما اگر بارش‌های اخیر به وقوع نمی پیوست، این استان به طور قطع در توزیع آب در پایین دست شبکه رئیسعلی دلواری با مشکل جدی روبرو می‌شد.

اگرچه این میزان بارش، منابع آبی استان بوشهر را به طور کامل تامین نکرده و ذخیره آبی بوشهر همچنان ۵۵ درصد کاهش نسبت به سال آبی گذشته نشان می‌دهد اما در صورت تداوم این بارش‌ها امید می‌رود کاستی‌های منابع پشت سدها تاحدی تامین شود به نحوی که بتوانیم تابستان را با مشکلات کمتری پشت سر بگذاریم.

آنطور که معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای استان بوشهر می‌گوید: بارش ۲ سامانه اخیر منجر به ذخیره سازی در حدود ۳۰ میلیون مترمکعب آب در پشت سد رئیسعلی دلواری، خائیز، تنگ ارم، ارغون و باغان و ۱۶ حوضچه مصنوعی در این استان شده است.

عبدالطیف عباسی نژاد در باره  وضعیت ذخیره سازی سد ۶۹۵ میلیون مترمکعبی رئیسعلی دلواری به عنوان مهمترین سد مخزنی استان بوشهر می‌افزاید: با توجه به بارندگی‌ها به طور تقریبی ۳۰۰ میلیون مترمکعب آب در مخزن سد رئیسعلی دلواری موجود است که از این میزان ۱۸ میلیون مترمکعب در بارندگی‌های اخیر ذخیره شده است.

به گفته عباسی نژاد درزمان حاضر ۵۷ درصد ظرفیت سد مخزنی رئیسعلی دلواری خالی و تنها ۴۳ درصد آن آبگیری شده است و انتظار می‌رود با توجه به پیش بینی اداره کل هواشناسی در زمینه  میزان مناسب بارش‌های زمستانی حجم قابل توجهی از ظرفیت این سد آبگیری شود.

او این را هم یادآور می شود که در سال آبی گذشته تا این تاریخ ۲۰۰ میلیون مترمکعب آب در پشت سد رئیسعلی دلواری ذخیره شده بود این درحالی است که امسال با توجه به کاهش شدید بارش‌ها از اول سال آبی تاکنون سرجمع ۲۳ میلیون مترمکعب در حدود ۱۰ درصد سال گذشته آب در پشت این سد ذخیره شده است.

عباسی نژاد معتقد است از این میزان آب ۱۵۰ میلیون مترمکعب برای مصرف در بخش کشاورزی و ۳۰ تا ۴۰ میلیون مترمکعب نیز متناسب با آب ذخیره سازی شده در پشت سد در بخش زیست محیطی باید به مصرف برسد.

معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای استان بوشهر این را هم اضافه می کند که در سامانه بارشی اخیر تلاش شد تا آورد رودخانه دالکی به صورت ایمن و با بیشترین ظرفیت کانال، وارد شبکه آبیاری این رودخانه شده و از هدررفت آن جلوگیری شود.

آبگیری ۸۳۰ سازه آبخیزداری 

انجام پروژه‌های مهم آبخیزداری ضمن کنترل و مهار سیلاب‌های مخرب، استحصال حجم قابل ملاحظه ای از آب‌های روان که منجر به مدیریت بحران در زمان خشکسالی و تغذیه سفره های آب زیرزمینی نقشی مهم در حفاظت آب و خاک، کاهش فرسایش و رسوب، تقویت و بهبود وضعیت پوشش گیاهی و در نتیجه بهبود و رونق کشاورزی و دامداری منطقه دارد.

به گفته معاون آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان بوشهر با توجه به پراکنش مناسب بارش‌ها همه ۸۳۰ سازه آبخیزداری در مناطق مختلف جنوب، شمال و بخش مرکزی این استان آبگیری شد و میزان استحصال آب از این سازه ها به ۳۳میلیون مترمکعب رسید که به سفره های زیرزمینی تزریق و موجب تقویت آنها شده است.

آنطور که سید رضا حسینی می افزاید: مجموعه عملیات اجرا شده تاکنون مساحتی بیش از ۴۳۶هزار هکتار از سطوح حوضه‌های آبخیز استان بوشهر را تحت تاثیر قرار می‌دهد و نتیجه آن کاهش و کنترل فرسایش خاک و حمل رسوب، استحصال آب ناشی از بارش‌های سالانه، کنترل سیلاب‌های مخرب سالانه و کاهش خسارت احتمالی ناشی از آن است.

حسینی اضافه می‌کند: این سازه‌های آبخیزداری که در سال‌های گذشته تاکنون در استان بوشهر اجرا شده است، می‌توانند در هر مرحله با آبگیری کامل ۳۳ میلیون مترمکعب آب را استحصال و به سفره‌های زیرزمینی تزریق کنند.

معاون آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان بوشهر ادامه می‌دهد: تزریق این میزان آب به سفره‌های زیرزمینی موجب افزایش منابع آب زیرزمینی شده و به طور موثر در کنترل سیلاب و کاهش خسارت ناشی از سیل نقش دارد.

بارش رحمت الهی و خوشحالی و امیدواری کشاورزان بوشهری

هواشناسی پاییز خشک را برای استان بوشهر پیش بینی کرده بود با این وجود کشاورزان امیدوار به رحمت خدا زمین‌های خود را برای کشت گندم آماده و از ۱۳ آبان در سطح ۱۰۳ هزار و ۵۰۰ هکتار کشت را آغاز کردند و به گفته خسرو عمرانی معاونی بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر خشکسالی و کم بارشی در پاییز ۲۰ درصد به مزرعه‌های گندم این استان خسارت وارده کرده است.

یکم دی‌ماه بود که معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی در گفت‌وگو با ایرنا از نباریدن باران و احتمال بروز خسارت به گندمزارهای استان ابراز نگرانی بسیاری کرد اما او حالا با وقوع بارش‌های اخیر بویژه در سامانه نخست که بیشتر به صورت نفوذی بود احساس رضایت و خشنودی زیادی از بارش ها دارد.

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر پیشتر اعلام کرده بود که از ۱۱ هزار تن بذر تامین شده تنها ۹ هزار تن توزیع و از ۱۵ هزار و ۴۵۰ هکتار مزرعه گندم آبی ۱۳هزار و ۳۰۰ هکتار و از ۸۸ هزار هکتار کشت گندم دیم نیز ۸۳هزار و ۵۰۰ هکتار زیر کشت رفته و خشکسالی باعث شده ۲۰ درصد از برنامه کشت عقب باشیم اما امروز و پس از بارش این رحمت الهی می‌بینیم که کشت آبی به ۱۴ هزار هکتار و کشت دیم نیز به ۸۴ هزار هکتار افزایش یافته است و این به معنی روشن شدن روزنه امید در دل کشاورزان است.

از نظر خسرو عمرانی سامانه های بارشی اخیر کل استان را در برگرفته هرچند خسارت‌هایی هم در اثر بارش تگرک به برخی مزرعه های گوجه فرنگی وارد کرده اما مزایای آن بیش ازخسارت بوده و انتظار می‌رود با ادامه این بارش‌ها برنامه کشت گندم در این استان تکمیل شود.

آنطور که عمرانی پیشتر اعلام کرده بود در پاییز ۱۴۰۰ تنها یک مورد بارندگی در گناوه و دشتستان و ۲ مورد بارندگی در دیلم از توابع استان بوشهر به صورت لکه ای و  پراکنده و نه بصورت موثر به ثبت رسیده بود و شرایط خوبی برای محصول گندم استان پیش بینی نمی‌شد اما بخشش خداوند نسبت به مخلوقات خود همیشه وجود دارد و در شرایطی که همه کشاورزان نگران تشنگی محصولات خود بودند از ۹ تا ۱۳ دی‌ماه سامانه بارشی نفوذی خوبی این استان را تحت تاثیر قرار داد.

اما در این بخش خوشحالی گندم‌کاران و نخل‌داران بوشهری بیش از همه مورد توجه بود آنها می گویند: بارش سامانه اخیر در اوج ناامیدی باعث شد که گندم‌زارها  و نخیلات سیراب شوند.

به گفته علی شعبانی هرچند ممکن است که بخشی از بذرهایی که کاشته شده به دلیل تاخیر در بارندگی دچار خسارت شدند اما باز هم بارش‌های اخیر لبخند دوباره ای بر لبان کشاورزان دیم کار نشاند و آنان را امیدوارتر به رحمت خدا کرد.

اسماعیل دادور یکی از نخل‌داران بوشهری اظهار می‌دارد: بارش‌های اخیر همه نخل‌های استان بوشهر را آبیاری و زنده کرد و امید می رود با استمرار بارش‌ها و سیراب شدن نخیلات سال زراعی خوبی در پیش داشته باشیم.

هرچند امسال انتظار کشاورزان بوشهری برای بارش باران به زمستان کشیده شد اما حالا گزارش‌های نوید بخش اداره کل هواشناسی این امید را ایجاد کرده است تا بارش ادامه دار رحمت الهی در این فصل سبب جبران کم آبی و نیاز این خطه شود.