بعد از گذشت ۷ سال که قرار بود خانه مشروطه بوشهر به بهره‌برداری برسد شاهد این هستیم که جز خرابه در این ساختمان چیز دیگری دیده نمی‌شود. در دی ماه سال ۱۳۹۰، فضل‌الله توسلی شهردار وقت بوشهر از بازسازی این اثر تاریخی خبر داد، کارکنان و مسؤولان شهرداری بوشهر به همراه رئیس بنیاد ایرانشناسی در بازدید از خانه سید مرتضی علم‌الهدی اهرمی قول مرمت و بازسازی این بنا را دادند و گفتند این خانه به موزه مشروطیت تبدیل می‌شود و بخشی از هزینه‌های مرمت و بازسازی این بنا از طریق شهرداری بوشهر تامین خواهد شد.
در ۱۴ مرداد ماه سال ۱۳۹۱ به مناسبت سالروز صدور فرمان مشروطیت در آیینی با حضور مسؤولان محلی عملیات بازسازی منزل سید مرتضی علم‌الهدی به عنوان سومین خانه مشروطه ایران با همکاری شهرداری و سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در بندر بوشهر آغاز شد.
در تیر ماه سال ۱۳۹۳، اصغر گورکی، یکی از اعضای شورای شهر در نطق پیش از دستور خود در جلسه علنی شورا اظهار داشت: خانه مشروطیت بوشهر سومین خانه مشروطیت در ایران است که شهرداری بوشهر با مشارکت سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کار مرمت و بازسازی آن را شروع کردند و هم اکنون نیز ۵۰ درصد کار آن انجام شده است.
در همان تاریخ قرار شد با توجه به اینکه ۱۴ مردادماه روز صدور فرمان مشروطیت است، عملیات تکمیل این ساختمان در دستور کار قرار گیرد و شاهد بهره‌برداری از خانه مشروطیت بوشهر در این روز باشیم، اما تا زمان فعلی یعنی مهرماه ۱۴۰۰ خبری از افتتاح و بهره‌برداری از خانه مشروطیت در بوشهر نشده است.
دروازه ورودی بندر بوشهر – دوران قاجار
بوشهر دروازه اندیشه‌های نو
بوشهر در دوران قاجار مهم‌ترین بندر تجاری ایران به شمار می‌رفت و از همین رو دروازه ورود و خروج اندیشه‌های نو بود؛ نقش‌آفرینی مردم بوشهر در دوران مشروطه ستودنی است که با سلسله دلایل متاسفانه مغفول مانده است؛ رسالت مهمی که مسؤولان، قشر فرهنگی و مردم استان دارند این است که نگذارند غبار فراموشی باعث نابودی این آثار گرانبها شود.
رویدادهای دوران مشروطه در بوشهر در تاریخ ایران کم نظیر است و ما بدون استفاده از این تاریخ گران‌سنگ و با بی‌اعتنایی همچنین بدون در نظر گرفتن کارهای فرهنگی ریشه‌داری که می‌توانیم با استفاده از آن انجام دهیم ساده در حال عبور از آن هستیم.
خلف وعده‌های شهرداری بوشهر
سیدابوالحسن حسینی در گفتگو با خبرنگار فارس اظهار داشت: مکانی که برای خانه مشروطه بوشهر در نظر گرفته شده مدتی محل زندگی سیدمرتضی علم‌الهدی اهرمی است که خود از رهبران دینی مبارزه با انگلستان بوده همچنین یکی از افرادی است که تاثیر بسیار زیادی بر روی رئیسعلی دلواری گذاشته است.
پژوهشگر تاریخ مقاومت استان بوشهر ادامه داد: آیت‌الله علم‌الهدی اهرمی مدتی در بوشهر حکومتی اسلامی تشکیل می‌دهند که با فتنه‌انگیزی‌های احمدخان دریابیگی حکمران بوشهر به اسارت در می‌آید و به مدت ۲ سال به بصره تبعید می‌شوند.
وی عنوان کرد: سید مرتضی یکی از رهبران مشروطه در بوشهر بود و روابط تنگاتنگی با آخوند خراسانی در نجف داشته است؛ در نامه‌ها و گفتگوهای بین این دو شخصیت آخوند خراسانی از القاب عماد العلما و عمادالدین برای سیدمرتضی استفاده می‌کند که خود نشان‌گر احترام خاص آخوند خراسانی به سیدمرتضی اهرمی است.
این استاد تاریخ تصریح کرد: این خانه یادگاری است از دوران مبارزه و مشروطه‌خواهی مردم بوشهر و باید هرچه سریع‌تر مرمت و بازسازی شود هرچند که شهرداری سال‌ها قبل قول این مهم را داده بود.
حسینی اظهار کرد: هدف از ایجاد خانه مشروطه بوشهر این است که روحیه استکبارستیزی در بین مردم استان ایجاد شود و مردم بدانند که انگلستان چه بلایی بر سر ایران آورده همچنین در کشور و بوشهر چه کسانی روبه روی این پیر استعمار ایستاده‌اند.
خانه مشروطه در انتظار اقدام شورای جدید
خدیجه گشتاسبی در گفتگو با خبرنگار فارس در بوشهر اظهار داشت: بنای خانه مشروطه یکی از سرمایه‌های بزرگ شهرداری است که متاسفانه در بازسازی و ترمیم آن کم‌کاری‌هایی صورت گرفته است؛ سال گذشته ۷۰۰ میلیون تومان برای خانه مشروطیت بوشهر اعتبار گذاشته‌اند که این مبلغ جواب‌گوی تعمیرات این بنای با ارزش نخواهد بود.
خانه مخروبهِ مشروطه بوشهر
وی عنوان کرد: خانه مشروطه در بافت قدیم بوشهر قرار دارد که در زمان انقلاب مشروطیت مرکز فعالیت مشروطه خواهان بوشهر بوده همچنین بیش از ۱۲۰ سال قدمت این ساختمان است.
رئیس کمیسیون فرهنگی شورای شهر بوشهر افزود: ما به دنبال این هستیم که در سال ۱۴۰۱ یک اعتبار خوبی لحاظ شود که با نظر کارشناسان این مبلغ چهار میلیارد تومان است؛ متاسفانه در نیمه دوم سال جاری به علت مشکلات بودجه‌ای نمی‌توانیم این مبلغ را تامین کنیم.
گشتاسبی گفت: در حفظ و نگه‌داری این ساختمان باید دقت بیشتری شود چراکه جز آثار ملی کشور است.
این مقام مسؤول تاکید کرد: با راه‌اندازی این مکان و انتشار اسناد و مدارک تاریخی، جای بسیار مفیدی برای جوانان بوشهری و علاقه‌مندان این حوزه خواهد بود.
مشروطه و بوشهر
به دنبال فتوا و با توصیه و مشورت برخی علما و همراهی نیروهای دشتستان، دشتی و تنگستان علیه نیروهای محمدعلی شاه قاجار، در سال ۱۹۰۹ میلادی به حاکمیت انگلیسی‌ها در گمرک بوشهر پایان داده شد و مشروطه‌خواهان اداره شهر را برعهده گرفتند.
سیدمرتضی اهرمی ملقب به علم‌الهدی به دنبال فتوای علمایی از جمله آخوند خراسانی و توصیه آیت‌الله سیدعبدالحسین لاری در دوره محمدعلی شاه، رهبری مشروطه‌خواهان بوشهر را برعهده گرفت و با همراهی حکام محلی از جمله رئیسعلی دلواری، توانست در سال ۱۲۸۸ اقدام به خارج کردن نیروهای طرفدار محمدعلی شاه و انگلیسی‌ها از گمرک بوشهر کنند و امورات را به دست بگیرن؛ ۹ ماه شهر بوشهر در اختیار آزادی‌خواهان بود که دولت انگلیس برای حفظ منافع خود در بوشهر نیروی نظامی پیاده کرد.
سیدمرتضی علم الهدی اهرمی
دو ماه پس از موفقیت علم‌الهدی دولت مرکزی احمدخان دریابیگی را برای سرکوب وی و آزادی‌خواهان به حکمرانی کل بنادر جنوب تعیین کرد که وی با تحریکاتی توانست نیروهای مشروطه‌خواه را پراکنده و شهر را به کنترل مخالفان مشروطه درآورد.
براساس روایت‌های تاریخی علم‌الهدی با وجود تصرف خانه‌اش در بوشهر چند روز مقاومت کرد، اما زمانی که این منزل به توپ بسته شد وی را به کنسولگری انگلیس بردند اما بعد از مدتی به بصره تبعید کردند.
خانه او همان خانه مشروطیت است که در بافت قدیم بوشهر محله کوتی واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۸ اسفند ۱۳۸۵ با شمارهٔ ثبت ۱۸۶۴۷ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
- منبع خبر : فارس
Sunday, 22 December , 2024