دسترسی ها

با عرض سلام و تشکر از جناب آقای مقاتلی مدیر محترم سایت خبری صدای دشتی به جهت طرح این پرسش مهم.
بنده بر این اعتقادم که همچنان، هیچ راهی بهتر، مسالمت آمیز تر، کم هزینه تر و موثر تر از صندوق رأی برای جابجایی و چرخش قدرت در کشور وجود ندارد و اساساً اگر دنبال اصلاحات باشیم، راه اصلاحات، الزاماً از صندوق‌های رای می گذرد. مردم هم بارها با حضور خود در پای صندوق رای، بر این گزاره صحه گذاشته اند. هر چند در برهه کنونی، پرسش اساسی مردم این است که به صندوق‌های رای زیاد مراجعه کرده ولی با وجود آمال، آرزوها و وعده‌های فراوان، حتی به کف مطالبات‌شان نیز نرسیده اند. علی‌القاعده، انتخابات باید شرایطی را تغییر داده و شرایط را به سمت بهبود سوق دهد و مردم به این باور برسند که انتخابات، حائز این کار کرد مهم است. متاسفانه به علت فقدان احزاب توانمند در صحنه سیاسی کشور، بعد از اتمام انتخابات، مردم به کلی از روند تصمیم گیری و تصمیم سازی‌های سرنوشت ساز خارج می شوند. به بیان دیگر تا انتخابات بعدی، نظرات و دیدگاه‌های مردم برای مجریان و حاکمان اهمیتی ندارد. این خلا در تمام انتخابات های گذشته و به طور اخص انتخابات ریاست جمهوری به وضوح قابل مشاهده بوده است. در کشور، احزاب کنونی بدون هیچ گونه فعالیت تشکیلاتی در طول سال، فقط در هنگام انتخابات فعال می شوند که اتخاذ این رویکرد، شائبه رسیدن به قدرت بدون پاسخگویی به افکار عمومی را دامن می زند.
از سوی دیگر نباید از این واقعیت هم غافل بود که میزان مشارکت در انتخابات، تابع فراهم شدن ابزارها و الزاماتی است. که اگر انتخابات تبلور اراده شهروندان است که قدر مسلم، این گونه است می‌بایست آزاد، منصفانه و رقابتی باشد. بدون تردید، نوع تایید صلاحیت ها در کاهش و افزایش حضور مردم در انتخابات موثر است. اگر تیغ نظارت استصوابی شورای نگهبان به تیزی گذشته باشد و کاندیداهای توانمند اصلاح‌طلبی را که در مناصب پیشین عملکرد قابل قبولی داشتند و در بین افکار عمومی نیز دارای جایگاه و پایگاه مناسبی می باشند نتوانند از تیع استصواب عبور کنند و رد صلاحیت شوند باز هم شاهد مشارکت حداقلی در انتخابات ریاست جمهوری پیش رو خواهیم بود. در صورت مشارکت حداقلی، نه تنهاهم این دو جناح،بلکه کلیت نظام سیاسی دچار آسیب خواهد شد. البته به تجربه ثابت شده است که با مشارکت حداقلی مردم در انتخابات، برنده اصولگراها هستند.
در عین حال، عوامل بنیادین از جمله بحران‌های انباشته شده اقتصادی و سیاسی، تشدید فاصله طبقاتی، فساد اقتصادی، تورم افسار گسیخته، بیکاری و فقر، آسیب های اجتماعی، بحران ناکارآمدی در نظام اجرایی حاکمیتی، تحریم ها و کرونا، موجب شده میل و رغبت چندانی به مشارکت در انتخابات در لایه‌های مختلف اجتماعی وجود نداشته باشد. همه این عوامل باعث بی اعتمادی و تعمیق شکاف بین مردم و حاکمیت شده و پیامد آن انفعال، سرخوردگی و آسیب جدی سرمایه اجتماعی است که بازسازی آن بسیار حیاتی است.
در حال حاضر فضای عمومی جامعه به‌قدری دچار بی تفاوتی و یاس شده که نمی‌توان پیش‌بینی کرد به واقع چه شعاری در انتخابات ریاست جمهوری امسال می تواند در مردم انگیزه جهت مشارکت ایجاد کند چرا که همه شعارها در قالب‌های مختلف در انتخاباتهای گذشته مطرح شده ولی روی کاغذ مانده و جنبه عملیاتی به خود نگرفته است. اگر در حقیقت می‌خواهیم انتخابات پرشوری داشته باشیم باید همه کسانی که در قوای مختلف، شاکله حکمرانی را تشکیل می دهند پاسخ دهند که چه زمانی قرار است از وعده و وعیدها عبور کنیم و مشکلات اقتصادی مردم به معنای واقعی حل شود.
نکته دیگر اینکه، عواملی که باعث شد شهروندان در انتخابات گذشته مجلس شورای اسلامی که کمترین میزان مشارکت در طول تاریخ بعد از انقلاب را ثبت کرد به صورت حداقلی شرکت نمایند همچنان باقی است. از طرفی دیگر، در این دوره انتخابات، رویکرد انتخاب بین بد و بدتر در میان طیف اصلاح طلب وجود ندارد و آنها در این دوره، دیگر با این رویکرد و با کاندیداهای به اصطلاح اجاره‌ای وارد کارزار انتخابات نخواهند شد.
به نظر می‌رسد اصلاح طلبان حاصرند در یک فضای رقابتی و در یک انتخابات آزاد از رقیب شکست را تحمل نمایند ولی با کاندیداهای غیر اصلاح‌طلب وارد انتخابات نشوند با این راهبرد، به احتمال قوی تا فراهم شدن شرایط حضور، کاندیداهایی معرفی نکنند.
با این اوصاف و با توجه به اینکه مردم از وضعیت موجود خسته و نا امیدند می توان پیش بینی کرد که میزان مشارکت سیاسی در انتخابات ریاست جمهوری بالا نخواهد بود مگر این که معادلات دستخوش تغییراتی جدی شده و یا اینکه مذاکرات وین با احیای برجام و گشایش اقتصادی تا قبل از انتخابات همراه باشد.