رشد و شکوفایی اقتصادی هر کشوری بسته به سرمایه گذاری و برنامه‌ریزی مناسب و منسجم است. اگر جریانات پولی و وجوه سرگردان به سمت امور تولیدی هدایت شوند، نتیجه آن رشد اقتصادی، افزایش تولید ناخالص ملی، ایجاد اشتغال، افزایش درآمد سرانه و در نهایت رفاه عمومی خواهد بود. بنابراین، تجربه کشورها نشان می‌دهد که رشد اقتصادی و افزایش رفاه در بلندمدت بدون جذب سرمایه گذاری شدنی نیست.
با این وجود، مشکلات و موانع ساختاری و اجرایی بی‌شماری از جمله تعدد قوانین، فقدان استراتژی معین، فراهم بودن بستر خروج سرمایه از کشور، افزایش تورم، رانت‌جویی و غیره در اقتصاد ایران وجود دارند که موجب افزایش ریسک سرمایه‌گذاری می‌شوند.
بررسی اتاق بازرگانی تهران از یک دوره ده ساله یعنی از سال ۱۳۹۱ تا ۱۴۰۱ حکایت از این دارد که فقط در چهار سال ۱۳۹۳، ۱۳۹۹، ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ رشد کل سرمایه گذاری اقتصاد ایران مثبت بوده است؛ به ترتیب معادل ۷٫۱ درصد، ۳٫۲ درصد، ۰٫۰۱ درصد و ۶٫۷ درصد. در همین بازه زمانی، نیمی از دوره رشد سرمایه گذاری در ماشین‌آلات مثبت و فقط طی سه سال رشد سرمایه گذاری در بخش ساختمان مثبت بوده است.
این گزارش می‌افزاید: میانگین نرخ رشد سالانه سرمایه گذاری در حوزه ماشین‌آلات طی این بازه زمانی، منفی ۷٫۱ درصد و در حوزه ساختمان نیز منفی ۴٫۶ درصد است. همچنین، طی سال ۱۴۰۱، رشد سرمایه گذاری در حوزه ماشین‌آلات به دلیل افزایش تولید کالاهای سرمایه‌ای در این حوزه و همچنین افزایش واردات این گروه کالایی، رشد مثبت و بالای ۱۵٫۴ درصدی داشت. رشد سرمایه گذاری ساختمان در سال مزبور نیز، ۱٫۲ درصد بود.
نکته قابل تامل در بررسی روند رشد سرمایه گذاری در ایران در دهه ۸۰ این است که در این دوره میانگین رشد مثبت بوده است. اما در دهه ۹۰ ورق برگشته و به میزان قابل توجهی کاهش و روند منفی شده است.
این گزارش نشان می‌دهد که دلیل عمده فقدان رشد اقتصادی در دهه ۹۰، کاهش رشد سرمایه‌گذاری بوده است.
در نگاهی وسیع‌تر، سطح سرمایه گذاری در اکثر کشورهای در حال توسعه پایین است و همین موضوع مهم‌ترین دلیل پایین بودن رشد اقتصادی در این کشورها و گرفتار آمدنش در تله فقر است.
آنگونه که در متون اقتصادی آمده است، تله فقر زمانی ایجاد می‌شود که کاهش سرمایه رشد اقتصادی را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد و نظام اقتصادی برای رهایی از از این تله به سرمایه قابل توجهی نیاز دارد.
سرمایه گذاری بخش خصوصی طی سال‌های ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۱
سرمایه گذاری انجام شده توسط بخش خصوصی ایران طی سال‌های ۹۰ تا ۱۴۰۱ با نوسانات و روند عمومی کاهشی همراه بوده است.
نرخ رشد سالانه سرمایه گذاری واقعی بخش خصوصی در این مدت منفی ۵٫۳ درصد بوده است.
کمترین رقم سرمایه گذاری در ساختمان مربوط به سال ۹۷ و حدود ۱۰۹٫۲ هزار میلیارد تومان بوده است. هرچند طی سه سال این رقم بهبود یافته اما کماکان کمتر از ۱۶۸٫۵ هزار میلیارد تومان سال ۹۰ بوده است.
کمترین رقم سرمایه گذاری ماشین‌آلات توسط بخش خصوصی در سال ۱۳۹۸ و حدود ۸۱ هزار میلیارد تومان بوده است.
داده‌های آماری در جداول بانک مرکزی گویای این حقیقت است که سرمایه گذاری مولد بخش خصوصی در حوزه ماشین‌آلات تضعیف شده است.
- منبع خبر : تجارت نیوز
Friday, 20 September , 2024